İNCELEME | Dost Başa Mimar Ayağa

Tweet

Kadınların ayakkabılara düşkünlüğü tartışmasız bir gerçek, bir çok kadın yeni bir çifte karşı koyamıyor, ya da bir ayakkabıcının önünden, içeri şöyle bir uzanmadan geçip gidemiyor! Terimsel olarak elbiseyi tamamlayan bir “aksesuar”dan fazlası olmayan ayakkabı, kadınlar ve hatta erkekler için “kavram”sal olarak çok, çok daha fazlası! Bir aşk ve tutku objesi, bir olmazsa olmaz, bazısına gore bir fetiş unsuru, bir gülü seven dikenine katlanır durumu! Evet ayakkabılar kadınlar için bir şeyleri “ifade” ediyor! Peki ama bu tutku objesine mimarlar nereden ve nasıl ortak oldu!?

İşin “temel”inin önemini çok iyi bilen mimarlar belki de ayakkabıların ayaklar için mini birer yapıdan farksız olduğunu görüp karşı koyamadı! Tasarım ve moda zaten her zaman kol kola gezmeyi sevdi, fakat ayakkabılarda mimarlar arayı çoktan açmaya başladı. Eyvah pabuçlar modacıların elinden gidiyoor!

Ayakkabılara karşı koyamayan en ünlü mimar bu uğurda mimarlığı bile rafa kaldıran Rem D. Koolhaas! CLARKS ayakkabının veliaht prensi Galahad Clark ile UNITED NUDE isimli ayakkabı markasını kurduğunda ağızlar bir karış açık kalmış, ayakkabıda böyle şey görülmedi dedirtmişti. Tamamen mimari fikir ve çizgiler ya da dizayn objelerden esinlenerek yaratılan ayakkabılar bazen ünlü bir Eames ofis sandalyesini, bazen iki yakayı birleştiren bir köprüyü andırmakta, hatta IRIS VAN HERPEN gibi futurustik modacılar koleksiyonlarına ayakkabı tasarlasın diye UNITED NUDEun kapısını aşındırmakta.

2003’ten bu yana ayakkabıda “kült” olabilme başarısına sahip UNITED NUDE’un hikayesi aslında aşk acısıyla başlıyor! Mimar Koolhaas bir kızın kalbini kazanmak için yeteneğini yani mimarlığını kullanmaya karar verdiğinde kendisine hop diye 3 oda 1 salon üstelik pembe panjurlu bir ev inşaa edemeyeceğine gore bari diyor bir ayakkabı inşa edeyim, sonuçta kadınlar için ayakkabılar pembe panjurlu ev kadar keyifli bir hayal… İtirazı olan? Bu romantik niyet Koolhas’a kızın kalbini kazandıramasa da moda dünyasına “Möbius” isimli ayakkabıyı ve ünlü UNITED NUDE’u kazandırıyor. Markanın bu ilk patentli ikonik ayakkabısı meşhur Barcelona koltuktan ilham almış bir sanat eseri, ve Barcelona’dan bile rahat! Söyleyenlerin yalancısıyız.

81 yaşındaki Toronto doğumlu ünlü mimar Frank Gehry, oğlu Alejandro Gehry ile birlikte ünlü Fransız ayakkabı markası J.M. WESTON için özel tasarım botlara imza attığında çocuklar gibi şen olduğunu ifade etmişti; üstelik bu ayakkabılar kendisinin mimari dışında imza attığı ilk ve tek işbirliğiydi! Olağanüstü mimarlardan Zaha Hadid ise her zaman selektif modacılarla çalışmayı tercih eden MELISSA ayakkabılarının sürpriz seçimiydi, Hadid’in ultra modern mimari gustosundan payını alan pabuçlar uzay çağına yaraşır futurustik çizgileriyle moda dünyasından büyük alkış aldı.

80 kuşağının yemeyip içmeyip harçlıklarını çılgınca biriktirerek alabildiği Air Jordan’ların yaratıcısı NIKE tasarımcısı Tinker Hatfield’in 28 yaşına kadar mimar olarak çalıştığını biliyor muydunuz? 25 farklı jenerasyon Air Jordan’a imzasını atmış bu isim de ayakkabı inşasına geçiş yapanlardan.

Tüm bu mimari ayakkabılar konuşulurken, moda tasarımcıları da enselerindeki ürpertiden olacak ayakkabılarda mimari formları tercih etmeye başladı. Nicholas Kirkwood ve BALENCIAGA tasarımlarıyla Nicholas Ghesquire öncülerden, Alexander McQueen her şeyde olduğu gibi bunda da en iyilerden, Marni ve daha niceleri ise cici kız ayakakbılarından mini binacıklara çoktan geçti. Sözün kısası: konsept, kullanışlılık, inovasyon ve yaratıcılık ayakkabıda buluştuğunda karşınıza mutlaka bir mimar çıkıyor… Ve mimarlar ayakkabıda taş taş üstünde bırakmıyor!

[r]